Zicht op het Blokhuis, het Kasteel Blauwenstein (Blauwe Steen of Blauwensteen) en de kapel van Battel, naar een schilderij van de Oude Kruisbooggilde uit 1507

Beschrijving

Aan de kruising van de oude steenweg naar Antwerpen met de Vrouwvliet liet het Mechelse stadbestuur in 1492 een buitenversterking bouwen. Deze zware witstenen toren verloor zijn militaire betekenis toen in 1704 een nieuwe steenweg aangelegd werd. Sindsdien werd het onderhoud van het complex zodanig verwaarloosd dat het dak in 1742 instortte. Op het einde van de 18de eeuw werden de omliggende buitenpoorten en bolwerken afgebroken en werd de toren gebruikt als buskruit- of 'poeder'magazijn. In 1892 verhuisde dit magazijn naar het Fort van Walem. Hoewel nog hersteld in 1897-1898 werd het tijdens de Eerste Wereldoorlog afgebroken.
Andere blokhuizen en schansen, die een vooruitgeschoven verdedigingsgordel rond de stad vormden, waren er o.a. op Nieuwendijk, Pasbrug, Battel, Bruine Kruis, in Bonheiden (fort van 'Beckaf'), Heffen, Hever, het Spuihuis in het Mechels Broek, enz. Bij kruisingen van land- en waterwegen ('passen') fungeerden ze ook als controlepunt voor o.a. de heffing van invoerrechten op goederen.